NGA BBC
Është një grua në qendër të “Blonde” të Andrew Dominik, megjithëse i takon shikuesit të përcaktojë nëse kjo grua është apo jo Marilyn Monroe apo një figurë interpretimi. Përshtatur nga biografia e trilluar e Joyce Carol Oates për aktoren, fenomeni i Netflix duket se ka banuar në vetëdijen kolektive të botës së filmit për më shumë se një dekadë tani. Gjatë vitit të kaluar, Dominik premtoi se ‘Blonde’ do t’i “fyente të gjithë” dhe me guxim pretendoi se do të përjetësohej si “një nga filmat më të mirë të realizuar ndonjëherë”, duke shkaktuar pritshmëri të mëdha përpara premierës së filmit në “Festivalin e Venecias”.
Ndërsa nuk ka gjasa që ‘Blonde’ të quhet një nga filmat më të mirë të realizuar ndonjëherë, guximi i komenteve nxitëse të regjisorit është qartësisht i dukshëm gjatë gjithë filmit, i cili hapet me Norma Jeane, që feston ditëlindjen e saj të shtatë. Nëna e saj (Julianne Nicholson) ka një surprizë, ajo i thotë vajzës ndërsa ajo e tërheq për dore. E varur mbi shtratin e vogëlushes Norma Jeane është një foto e zbehtë bardh e zi e një burri– babai i saj.
Që nga ky moment, Norma Jeane (e luajtur në moshë madhore nga Ana de Armas) ëndërron të takojë burrin me mustaqe, mbi të cilin projekton të gjitha ëndrrat dhe frikërat e saj. Mungesa e tij është një personazh më vete, katalizatori fatal i krijimit të “Marilyn Monroe”, një karikaturë e një gruaje që thuajse çdo mashkull në jetën e saj e quan “daddy”. Është një shtytje ndaj teorive psikologjike tashmë të zhvlerësuara, si kompleksi Electra, ndërrimi gjinor i Carl Jung mbi konceptin frojdian të Edipit, një teori që i percepton nënat dhe vajzat si në konkurrencë të drejtpërdrejtë. Ndërsa Marilyn bie në dashuri me burra të ndryshëm, babai i saj merr zërin e kujtdo që mban zemrën e saj.
Megjithatë, pavarësisht nga theksi i palodhur i filmit mbi çështjet e babait të Marilyn, është marrëdhënia e aktores me mëmësinë që është aspekti më interesant i ‘Blonde’. Aktorja, e cila kurrë nuk u bë nënë një fëmije, dëshiron që barku i saj të fryhet, për një fëmijë të shëndetshëm. Mëmësia nuk është vetëm një dëshirë e natyrshme, por një shans për të prishur më në fund modelin e gjymtuar të brezave që i ka kthyer nënat në familjen e saj kundër vajzave të tyre.
Në mënyrë mizore, nuk ka vend në trupin e Norma Jeane për të mbështetur ndonjë krijesë që nuk është Marilyn. Mizoria e këtij realiteti të pashmangshëm kapet në mënyrë të frikshme në tragjedinë kaleidoskopike të Dominikut, e pamëshirshme në ndëshkimin e gruas në thelbin e saj. Por, përsëri, ‘Blonde’ është më pak e preokupuar me ndërtimin e një portretizimi besnik të figurës së jetës reale sesa me përkthimin e pamëshirshmërisë brutale të personazheve të famshëm, duke mbajtur një pasqyrë të pakëndshme përballë njerëzve që kënaqen me soditjen e paketuar mjeshtërisht si argëtim.
‘Blonde’ u kushton vëmendje kirurgjikale detajeve, nga fustani i bardhë më famëkeq i kinemasë deri te librat e grumbulluar mjeshtërisht në shtëpinë që aktorja ndante me bashkëshortin e saj të dytë, dramaturgun Arthur Miller (Adrien Brody). De Armas mbart shenjën ikonë të bukurisë së Monroe-s dhe nxjerr në maksimum buzët e saj, dhëmbët e saj të rreshtuar në mënyrë perfekte janë bërë më të bardhë nga buzëkuqi i kuq i markës Monroe. Këto mjete ndihmëse vizuale ndihmojnë, por në fund të fundit nuk janë në gjendje të fshehin performancën e saj të rëndë. De Armas bërtet dhe vajton, duke përkthyer fizikisht mjerimin e mundimshëm që përshkon filmin.
‘Blonde’ shënon përpjekjen e parë të Dominik në fiction që nga neo-noir-i i tij i vitit 2012, ‘Killing Them Softly’. Në dekadën e parë që nga ajo kohë, regjisori ka punuar ngushtë me këngëtarin dhe kantautorin australian Nick Cave, duke kapur jetën dhe procesin e tij krijues në dy dokumentarë të ndryshëm: One More Time with Feeling të 2016-ës dhe This Much I Know to Be True, të publikuar në fillim të këtij viti.
Kjo është kryesisht për shkak të ndjeshmërisë shpirtërore të muzikës së Cave që ‘Blonde’ arrin të nxisë melankolinë pa pasur nevojë të përdorë një tërheqje të telave emocionale. Kur Norma Jeane ndeshet me një dashuri qetësuese, rrahjet e sintetizatorit që ndjejnë ndjesi shpimi gjilpërash, të përdorura për të shënuar ritmin e arratisjeve seksuale të gruas, ia lënë vendin falseteve të Nick Cave dhe Bright Horses të Bad Seeds, një këngë që luan si një himn shkruar në kujtim të djalit të ndjerë të Cave.
Merita më e madhe e ‘Blonde’ është sinqeriteti i saj – ajo ju tregon se çfarë do të bëjë dhe më pas e bën atë. Është një kornizë prekëse për një film për një grua që jetoi gjithë jetën e saj e mohoi këtë parashikueshmëri.
and then