Shumë prindër dhe fëmijë nuk mund ta kuptojnë njëri-tjetrin kur shfaqet mosha e adoleshencës dhe pubertetit
Për të pasur një komunikim më të mirë dhe një marrëdhënie më me shumë besim, është e rëndësishme të dini se çfarë dhe si mendon adoleshenti juaj…
Prindërit kanë kaluar vetë ditët e adoleshencës dhe e dinë se të jesh adoleshent nuk është e lehtë. Janë vitet kur fëmija dëshiron të jetë më i pavarur, pretendon se është më i madh seç është realisht, ka luhatje të papritura humori, takimet e para me alkoolin, mendimet për përvojën seksuale, debatet me prindërit, përfshirjen në rrjetet sociale etj.
Vitet e adoleshencës janë një sfidë e madhe për prindërit, dhe për këtë arsye është e rëndësishme që nënat dhe baballarët të kujtojnë se si dukeshin ata në ditët e adoleshencës së tyre, por edhe të jenë të vetëdijshëm se si adoleshentët e shohin botën dhe pse sillen ashtu, transmeton Telegrafi.
Carmen Viejo dhe Noemi Toledano Fernandez, psikologe nga Universiteti spanjoll i Kordobës, zbuluan për revistën “The Conversation” se si mendojnë adoleshentët dhe çfarë mund t’i ndihmojë prindërit t’i kuptojnë ata më mirë:
1. Vendime të diskutueshme
Falë kërkimeve në fushën e neuroshkencës, është bërë më e qartë se si adoleshentët marrin vendime. Ata duhet të zgjidhin problemet në një situatë ku truri i tyre është ende në zhvillim dhe larg nga të gjitha zonat e tij të pjekura plotësisht. Pra, nuk është për t’u habitur që adoleshentët shpesh marrin vendime të gabuara. Një adoleshent përballet me situata të pafundme kur duhet të vendosë se çfarë të bëjë: të pranojë apo të refuzojë kur i ofrohet diçka e re, nëse duhet të thyejë rregullat e vendosura në familje dhe si të takojë personin që i pëlqen.
Të gjitha këto vendime përfshijnë dy zona të trurit që maturohen në periudha të ndryshme. E para është trakti mesolimbik, i cili ndër të tjera është përgjegjës për rregullimin e sistemit të shpërblimit të trurit. Kjo pako lidhjesh nervore në një gjendje aktive inkurajon përsëritjen e aktiviteteve që janë të këndshme, të tilla si argëtimi me miqtë. Aktivizimi i traktit mesolimbik është pjesërisht për shkak të prodhimit të hormoneve. Prandaj, gjatë pubertetit, kur hormonet janë veçanërisht aktive, trakti mesolimbik është shumë aktiv.
Zona e dytë është korteksi paraballor. Ky është një rajon kyç i trurit përgjegjës për funksionet e aktiviteteve të shumta nervore – duke përfshirë shtypjen e sjelljes impulsive, vetëkontrollin dhe parashikimin e pasojave të veprimeve të dikujt. Sidoqoftë, në pubertet, korteksi paraballor ende po piqet, kështu që adoleshenti thjesht nuk është ende në gjendje të kontrollojë sjelljen e tij dhe të kuptojë se çfarë mund të çojë. Ky çekuilibër bën të mundur të kuptojmë pse adoleshentët marrin vendimet që marrin. Ata kombinojnë një sistem kënaqësie tepër aktive me një sistem të papjekur vetëkontroll në kokat e tyre. Dhe ky kombinim bëhet baza për atë që të rriturit e quajnë sjellje të rrezikshme.
2. Nevoja për të qenë pjesë e një grupi
Është tepër e rëndësishme që adoleshentët të komunikojnë me bashkëmoshatarët e tyre. Miqtë bëhen një pjesë thelbësore e botës së tyre. Edhe pse djemtë dhe vajzat nuk i ndërpresin lidhjet me familjet e tyre, ata tani kërkojnë besim, mbështetje dhe ndjenjë sigurie jo nga mami dhe babi, por nga bashkëmoshatarët e tyre. Kjo është arsyeja pse është kaq e rëndësishme që adoleshentët të pranohen në një shoqëri të caktuar dhe që kjo të ndodhë, ata shpesh janë gati për çdo gjë. Tani sjellja e tyre rregullohet nga normat që pranohen në grup.
Adoleshentët përpiqen të sillen ashtu siç mendojnë se moshatarët e tyre presin që ata të sillen. Shpesh djemtë dhe vajzat, duke rënë nën ndikimin e shoqërisë, e harrojnë plotësisht veten. Ata madje mund të mendojnë se adoleshentët e tjerë po i shikojnë vazhdimisht, duke i gjykuar dhe gjykuar veprimet e tyre. Një shtrembërim i tillë njohës është karakteristik për adoleshencën.
3. Për rolin e të rriturve
Shpesh, adoleshentët kanë konflikte me prindërit e tyre, por nëse të rriturit përpiqen t’i kuptojnë, rreziku për një marrëdhënie të tillë është më i ulët. Ja çfarë këshillojnë ekspertët:
▪ Trajtoni gabimet dhe sjelljet e rrezikshme si pjesë e procesit të rritjes. Gjëja më e rëndësishme është që fëmija të mësojë prej tyre dhe t’i korrigjoni me kohë.
▪ Shpjegoni me qetësi dhe mirëkuptim pasojat e eksperimentimit me rreziqet që mund të çojnë tek adoleshentët.
▪ Mos harroni se kënaqësia e një sjelljeje të tillë e mbulon në mendje aftësinë për të vlerësuar siç duhet pasojat.
▪ Mos harroni se adoleshentët nuk kanë nevojë vetëm për lirinë për të eksperimentuar dhe për të bërë gabime, por edhe për kufizime. Edhe pse ata përpiqen të jenë të pavarur, ata ende kanë nevojë për kujdesin e të rriturve.
▪ Pikëpamja e një adoleshenti për botën është shumë e ndryshme nga pikëpamja e një të rrituri për botën. Kjo është arsyeja pse është shumë e rëndësishme të kuptojmë këndvështrimin e tyre. Djemtë dhe vajzat duhet të dëgjohen dhe të kuptohen ndërsa lundrojnë në këtë pyll të errët të quajtur adoleshencë.
and then